Mimo wielu wspaniałych rosyjskich pisarzy, trudno sobie dzisiaj wyobrazić światową literaturę bez Michaiła Bułhakowa. Mówimy tu o Literaturze - przez wielkie L. Mimo biedy, choroby, braku zaufania ze strony władz, trudnej sytuacji politycznej oraz uzależnienia od morfiny, Bułhakow tworzył, pisał, wymyślał, bo pióro i ryza papieru były dla niego rzeczą najcenniejszą, były jego narzędziem pracy, którą kochał, rozumiał i szanował. Lecz nie chcąc tworzyć według obowiązujących norm socrealistycznych, starał się wybić ponad przeciętność i oddać czytelnikowi coś więcej, niż kolejne wybitne czytadło. Był Mistrzem w swoim fachu, wybitnym i oryginalnym.
Państwowy Instytut Wydawniczy po raz kolejny oddaje w ręce czytelników wspaniałą serię Dzieł Wybranych. Tym razem Michaiła Bułhakowa. W tomie pierwszym znajdziemy słynną Morfinę, opowiadanie wydane po raz pierwszy w 1927 roku. Morfina była pierwszym dziełem Bułhakowa i zawierała wątki autobiograficzne, odzwierciedlające odczucia autora z pobytu w Wiaźmie, gdzie odbywał praktykę lekarską.
Głównym wątkiem opowiadania jest historia spisana w pamiętniku przez Polakowa i odczytana po jego samobójstwie przez doktora Bomgarda. Opowiada ona o przypadkowym popadnięciu w nałóg, bezskutecznej próbie wyleczenia oraz samobójstwie, jako konsekwencji głodu narkotykowego. Przepełniona gorzkim humorem i dramatem opowieść, która prawdopodobnie jest pierwszą historią o narkomanii, napisaną na długo przed tym, zanim na ulicach amerykańskich miast pojawili się dilerzy narkotykowi, o których dzisiaj pisze się książki, kręci filmy i przed którymi przestrzega się młodzież w programach publicystycznych. Narkomania istniała w cywilizowanym świecie wcześniej niż może się to wydawać, a Bułhakow opisał ją w niebywale realistyczny sposób. Nic dziwnego, w końcu znał temat z autopsji.
Morfinista ma wielkie szczęście, którego nikt nie zdoła mu odebrać - mam na myśli umiłowanie samotności. Samotność to głębokie, znaczące rozważania, to kontemplacja, spokój i mądrość...
Pierwszy tom Utworów Wybranych Bułhakowa, to jednak nie tylko Morfina, ale też szereg innych wybitnych utworów Mistrza. To Perspektywy na przyszłość, W kawiarni, Niezwykłe przygody doktora, Przygody Cziczikowa, Czerwona korona, Notatki na mankietach, Miasto Kijów, Jezioro samogonu, Diaboliada, Cyganeria, Fatalne jaja, Psie serce, Zapiski młodego lekarza, Traktat o dachu nad głową oraz Zabiłem.
Cała seria składa się z czterech wspaniale wydanych tomów. Twarda okładka oprawiona materiałem z papierową obwolutą, Prosta lecz wysublimowana grafika nawiązująca do poprzednich edycji. Całość szyta, nie klejona! Klasyka w najlepszym wydaniu - chciałoby się powiedzieć. I tak właśnie jest.
Seria z Bułhakowem jest częścią Biblioteki Klasyków, w której ukazały się już dwa tomy Dramatów Wybranych Moliera.
W piątek jadłem w stołówce zupę i kotlet kartoflany, a w sobotę dostałem pieniądze, przejadłem się i zachorowałem.
OD WYDAWCY:
W czterech obszernych tomach gromadzimy wszystko, co z Bułhakowa najwspanialsze, począwszy od wczesnej prozy, teksty krótkie, felietony, opowiadania, powieści, utwory teatralne (zarówno dramaty, jak i powieści okołoteratralne) aż po opus magnum, Mistrza i Małgorzatę w klasycznym i znakomitym literacko przekładzie. Crème de la crème edycji stanowi nowy przekład Białej gwardii według edycji krytycznej z 2015 roku. Przekład Mistrza i Małgorzaty porównano z rosyjską edycją krytyczną - także z 2015 roku.
Tom pierwszy: Perspektywy na przyszłość • W kawiarni • Niezwykłe przygody doktora • Przygody Cziczikowa • Czerwona korona • Notatki na mankietach • Miasto Kijów • Jezioro samogonu • Diaboliada • Cyganeria • Fatalne jaja • Psie serce • Zapiski młodego lekarza • Traktat o dachu nad głową • Zabiłem • Morfina
Tom drugi: W nocy z drugiego na trzeci • Ogień w pałacu chanów • Biała gwardia • Pod butem • Listy do władz
Tom trzeci: Ucieczka • Szkarłatna wyspa • Do przyjaciółki • Życie pana Moliera • Iwan Wasiljewicz • Powieść teatralna
Tom czwarty: Mistrz i Małgorzata
Wybrała i posłowiem opatrzyła Alicja Wołodźko-Butkiewicz.
MICHAIŁ BUŁHAKOW
Nie od razu zaczął przygodę z piórem – był z zawodu lekarzem, i to lekarzem praktykującym. Po ukończeniu studiów w Kijowie zdobywał medyczne doświadczenie najpierw w wojsku, na froncie I wojny światowej, a później w małym prowincjonalnym szpitaliku w pobliżu miasta Wiaźmy, gdzie spędził ponad rok. Posiadł specjalność wenerologa, ale wypadło mu być chirurgiem (we frontowym lazarecie amputował rannym bez znieczulenia kończyny, asystowała mu pierwsza żona), położnikiem, kardiologiem, pediatrą, słowem – specjalistą od wszystkiego. Szedł więc Bułhakow tropem Antoniego Czechowa, który medycynę nazywał swoją żoną, a literaturę – kochanką, przy czym żadnej z nich nie był w stanie porzucić. Już na początku lat dwudziestych zdecydował się porzucić wyuczoną profesję. Gdy podczas wojny domowej przebywał we Władykaukazie, zaczął parać się dziennikarstwem, potem przeniósł się – już na stałe – do Moskwy, gdzie został felietonistą prasy satyrycznej. Od najmłodszych lat słynął z poczucia humoru, wiedział, co to dobry dowcip. Przez całe życie był pasjonatem teatru.
Biografia Bułhakowa wciąż pozostaje obiektem sporów, a bułhakoznawstwo – polem bitwy, na którym ścierają się najrozmaitsze, często przeciwstawne opinie i interpretacje. Badania biograficzne, tekstologiczne, niezbędne do odczytywania licznych wariantów i redakcji dzieł pisarza („poprawianych” w swoim czasie przez cenzorów, redaktorów, badaczy twórczości Bułhakowa), a ponadto studia literaturoznawcze usiłujące narzucić taką lub inną egzegezę mnożą się w nieskończoność. Ujawnić realny stan rzeczy nie jest łatwo, choćby z tej racji, że nie wiadomo, jakie właściwie pisarz miał poglądy polityczne i program estetyczny. Nigdy się w tej kwestii nie wypowiadał wprost, nie napisał też autobiografii – skonfiskowany, a w latach dziewięćdziesiątych XX wieku cudem odnaleziony, lecz skromny objętościowo dziennik Pod butem jest tylko skromnym przyczynkiem do biografii pisarza. Więcej biograficznych informacji dostarcza korespondencja Bułhakowa, zwłaszcza listy do członków rządu oraz do Stalina (co prawda niektórzy bułhakoznawcy kwestionują ich autentyzm), a także do rodziny i przyjaciół. Sporo można wyczytać o losach pisarza bezpośrednio z jego dzieł, w większości przecież autobiograficznych.
[z posłowia Alicji Wołodźko-Butkiewicz]
TYTUŁ: Morfina. Wczesne utwory prozą / Utwory Wybrane - Tom 1
AUTOR: Michaił Bułhakow
WYDAWNICTWO: Państwowy Instytut Wydawniczy
PREMIERA: 15.11.2018
SERIA: Biblioteka Klasyków
TŁUMACZENIE: Henryk Chłystowski, Andrzej Drawicz, Magdalena Hornung, Irena Lewandowska, Irena Lewandowska i Witold Dąbrowski, Ałła Sarachanowa
PROJEKT OKŁADKI: Łukasz Zbieranowski i Fajne Chłopaki, na podstawie projektu Tadeusza Pietrzyka.
LICZBA STRON: 660
OKŁADKA: twarda z obwolutą
FORMAT: 182 x 116 mm
ISBN: 978-83-06-03525-4
OCENA: 10+++/10
