top of page
Szukaj

ANTONI PATEK. ZEGARMISTRZ KRÓLÓW - Beniamin Czapla

Biografia człowieka, który stał się legendą, choć dla wielu jego nazwisko jest dzisiaj jedynie elementem znaku towarowego międzynarodowego koncernu Patek Philippe. Antoniego Patka poznajemy jako uczestnika powstania listopadowego, działacza emigracyjnego w Szwajcarii i przedsiębiorcę zaangażowanego w rozwój spółki znanej na całym świecie. Jego portret wzbogacony jest o szerokie tło: autor książki kreśli szczegółowy obraz genewskiego środowiska emigracyjnego oraz wprowadza czytelnika w fascynujące dzieje produkcji zegarków, omawiając zarówno rewolucyjność rozwiązań technologicznych stosowanych w firmie Patka, jak i aspekt artystyczny konkretnych projektów.

Ktoś kiedyś powiedział, że zegarek jest jedyną biżuterią, którą mężczyzna powinien zawsze nosić. Nie koniecznie się z tym zgadzamy, ale pokazuje to, jak ważne są, były i zapewne będą zegarki w świecie męskim (żeńskim również). Zegarki Patek od zawsze stanowiły o zamożności jego właściciela, coś jak obrazy znanych malarzy, jachty, supersamochody, prywatne odrzutowce i dobrze skrojone garnitury od największych projektantów mody. Jednak w zegarkach jest coś więcej, stanowią one dowód na to, że człowiek potrafił ujarzmić czas, a to chyba największy wyczyn ludzkości w historii świata. Ceny tych zegarków liczone w tysiącach, czy nawet setkach tysięcy, nie robią wrażenia, bo firma posiada w swojej ofercie zegarki liczone w dziesiątkach milionów złotych. Nie jest to jednak książka wyłącznie o zegarkach, cenach i ludziach, których na taki luksus stać, to książka o fascynującym człowieku, którego przygody mogłyby posłużyć za nie jeden scenariusz filmowy, ale też o czasach, w których żył, opisanych z nieco innej perspektywy. Oczywiście jest w tej książce też sporo o produkcji zegarków, o tym, dlaczego są tak dobre i co wpływa na ich piękno. Jednak przede wszystkim jest to książka o pasji, determinacji i zamiłowaniu do perfekcji.


Rzecz jasna nie wiemy, czy Antoni, wstępując w szeregi armii Królestwa Polskiego, marzył o ogromnych kampaniach lub myślał o dowodzeniu jednostkami kawalerii. Nie ulega jednak wątpliwości, że wydarzenia z 1831 roku były największym wyzwaniem, przed jakim dotychczas postawił go los.

W tej książce nie chodzi o to, że bohater był Polakiem, który osiągnął niebywały sukces, choć z pewnością jest to walor, który przyciągnie polskiego czytelnika. Wydaje się jednak, że książka jest o człowieku, który postanowił przejść do historii, dając ludziom coś, czego nie mogli mieć od tak, już, tu i teraz, o człowieku, który mógłby być równie dobrze Niemcem, Nigeryjczykiem lub Australijczykiem, a jego historia i tak byłaby fascynująca i ważna zarówno dla Amerykanów, Francuzów i Anglików, jak i dla Polaków, bo Patka nie można traktować jako lokalnego bohatera, to bohater globalny. Zapyta ktoś, co wspólnego ma producent zegarków z byciem bohaterem. Jak powiedział Claude Monet: "Każdy artysta jest bohaterem, gdyż daje innym ludziom wytchnienie od codzienności w formie piękna. Nie musisz jego dzieł kupować, wystarczy, że będziesz podziwiał, a on, natchniony twoją fascynacją, będzie tworzył dalej". Patek był artystą, choćby już z tego względu, że chciał produkować najpiękniejsze i najlepsze zegarki na świecie (co zresztą mu się udało). Zegarki Patka są wyjątkowe, niebywałe, piękne i "na zawsze". Stworzył firmę, która sprzedaje jedne z najdroższych zegarków personalnych, jakie można kupić (jeśli ma się wystarczająco odpowiednie fundusze), ale to tylko wierzchołek góry lodowej, bo rzeczą najważniejszą w historii tego człowieka i jego zegarków jest to, że jako pierwszy na świecie zaczął produkować zegarki personalne na masową skalę. Mówiąc krótko, był pierwszym na świecie człowiekiem, który dał możliwość zakupu zegarka (prawie) każdemu. Stał się tym samym jegomościem tak ważnym, jak Henry Ford, który jako pierwszy ruszył z masową produkcją samochodów osobowych, "samochodów na każdą kieszeń" - jak głosił slogan, choć wiemy, że slogan to jedno, a głębokość kieszeni to drugie. Dla ignorantów wzruszającymi ramionami i mówiącymi "no i co z tego" przypomnę, że odmierzanie czasu jest dzisiaj równie ważne, jak jedzenie i picie. Czas jest najdroższą walutą świata i każdy z nas musi się z nim liczyć, bo nasze życie zostało skompresowane tak bardzo, że gdybyśmy nie mogli kontrolować czasu w dowolnej chwili, cywilizacja nie byłaby na takim poziomie, na jakim obecnie się znajduje.

Zegarki te, choć są produkowane masowo, nie mogą trafić do każdego (choć masówka kojarzy się z ogólną dostępnością), ale tak właśnie działa handel dziełami sztuki, bo te zegarki nimi właśnie są.

Patek nie wymyślił zegarka, ale Claude Monet nie wymyślił też obrazów, a jednak obaj zasługują na uznanie, obaj byli wielkimi artystami i obaj zasługują na miano bohatera. Z tą jednak różnicą, że dzieła sztuki Moneta "tylko" wiszą", a dzieła sztuki Patka są użyteczne.


Duże znaczenie dla działalności manufaktury Antoniego Patka i Franciszka Czapka miały ogólne uwarunkowania szwajcarskiej gospodarki i handlu. Pierwsze dziesięciolecia po kongresie wiedeńskim były dla wyrosłego na liberalnych fundamentach związku kantonów okresem wzmożonych, nie zawsze jednak łatwych przemian.

Z książki Czapli dowiemy się jak powstała firma, kim był Philippe, którego nazwisko również widnieje w nazwie firmy i wiele innych ciekawych rzeczy, ale przede wszystkim poznamy historię szlachcica, patrioty, przemysłowca i polityka.

Antoni Patek. Zegarmistrz królów to też książka historyczna, pięknie opowiadająca o historii Polski, a nawet Europy czy Stanów Zjednoczonych. Beniamin Czapla nie nakreśla jej oczywiście tak, jak Norman Davis, Paweł Jasienica czy Urszula Augustyniak, bo jest to zaledwie zarys historyczny, służący za tło historii głównej, ale czyta się to wspaniale, bo autor potrafi pięknie opowiadać. No, cóż, o pięknej historii i pięknych zegarkach trzeba umieć pięknie opowiadać, w przeciwnym razie nie miałoby to sensu, prawda?

To wspaniałe, że raz na jakiś czas wyciągane są na światło dzienne historie zapomniane, historie ludzi, którym powinno stawiać się pomniki, choćby w formie książki właśnie. Uwielbiam taką literaturę, a Iskry to największa i najlepsza w Polsce "instytucja" przypominająca nam wspaniałe postaci lub uświadamiająca nawet, szczególnie młodszym pokoleniom, że tacy ludzie istnieli i dokonywali wspaniałych rzeczy. Taką historię mamy właśnie z Antonim Patkiem. Ilu ludzi przed ukazaniem się tej książki mogło odpowiedzieć z marszu na pytanie, kim był Antonii Patek? A przecież ludzie jego pokroju zmieniali bieg historii i napędzali rozwój cywilizacji.

Książka Beniamina Czapli jest po prostu wyjątkowa, nikt lepiej nie napisałby książki o Antonim Patku. Beniamin Czapla urodził się właśnie po to, aby pisać tak fascynujące książki.


Druga połowa lat 40. XIX wieku to czas stopniowego rozwoju spółki i rozbudowy jej kadr. W warsztatach firmy panował coraz większy gwar i nasilał się stukot tokarek. Paradoksalnie zbiegło się to z szeroko omówionym już wcześniej kryzysem gospodarczym, latami głodu i bezrobocia, które doprowadziło do wydarzeń związanych z Wiosną Ludów.

Cudowna historia nie zawsze usłana różami, ale którą z pewnością należy znać i przekazywać dalej, kolejnym pokoleniom. A jeśli chodzi już o to, że Patek był Polakiem, to powinniśmy być z tego dumni. Mnie osobiście duma rozpiera jeszcze bardziej, bo to był mój ziomek, z Lubelszczyzny.


BENIAMIN CZAPLA

Związany z Biblioteką Śląską w Katowicach. Pracownik naukowy Instytutu Badań Regionalnych. Jest absolwentem Uniwersytetu Śląskiego na kierunku Historia w specjalizacji administracyjno - samorządowej. Posiada doświadczenie związane z pracą w archiwum zakładowym, biurze oraz jako pracownik naukowy. Regularnie współpracuje z jednym z najpopularniejszych magazynów branżowych dotyczących czasomierzy oraz historii rozwoju zegarmistrzostwa.


Tytuł: Antoni Patek. Zegarmistrz królów. Śladami życia

Autor: Beniamin Czapla

Wydawnictwo: Iskry

Premiera: 19.11.2021

Projekt graficzny: Andrzej Barecki

Oprawa: twarda z obwolutą

Liczba stron: 352

Format: 165 x 235 mm

ISBN: 978-83-244-1100-9













POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:

Wszyscy byli odwróceni to powieść zderzająca religijność z cynizmem, ukazująca wątłość biblijnych słów w konfrontacji z realnym doświadczeniem. Sowa, córka piekarza, abstrahując od elementów autobiograficznych, jest przede wszystkim niezwykle mroczną powieścią rozrachunkową. Jej bohaterowie potrafią jedynie udawać uczucia, tworzyć iluzje rzeczywistości, wchodzić w układy z założenia fałszywe. Obrazując ludzi przegranych, którzy z różnych przyczyn znaleźli się na marginesie życia i w żaden sposób nie potrafią sobie pomóc, kreuje Hłasko wizję Izraela jako miejsca nieprzyjaznego, pozbawionego praw i obowiązków, przypominającego raczej westernowy Dziki Zachód niż Ziemię Obiecaną. WIĘCEJ O KSIĄŻCE




ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY AUTORÓW I WYDAWCÓW

•ZAPOWIEDZI•

•PROMOCJE•

•PREMIERY•

•RECENZJE•

•WYWIADY•

•PATRONAT MEDIALNY•


+48 698 800 944



88 wyświetleń0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie
bottom of page