CZAS WILKA - Harald Jähner

Pierwsze lata powojenne to dla Niemców „wilczy czas” – czas, w którym cały naród musiał dokonać przewartościowania swych postaw. Harald Jähner ukazuje Niemców w całej ich różnorodności: pisarza Alfreda Döblina, który w swej twórczości próbował kreować nowych, nieobarczonych przeszłością obywateli, Beate Uhse – twórczynię pierwszego sex shopu na świecie, bezimiennych handlarzy z lucky strike’ami w kieszeniach i stylowe gospodynie domowe. „Czas wilka” to również opowieść o krajobrazie wszechobecnych ruin, o masowych migracjach ludności, o silnych afektach i emocjach. O kształtowaniu nowej gospodarki rynkowej w cieniu grabieży i czarnego rynku, o generacji garbusa. Ale też o systematycznym wypieraniu prawdy o Zagładzie. To barwna historia pierwszej powojennej dekady pokonanych Niemiec, która położyła podwaliny pod niemiecki rozwój gospodarczy, „cudu, że się udało”.

Koniec II wojny światowej nastąpił wraz z niewyobrażalnie potężnym upadkiem Niemiec. To, co jeszcze nie tak dawno jawiło się Niemcom, jako współczesna wersja Wielkiego Cesarstwa Rzymskiego, w 1945 roku spadło na dno tak boleśnie, że Niemcy jeszcze przez lata nie byli pewni, jaki czeka ich los, choć przekonani byli, że nie może to być nic dobrego. Kraj ten wpadł w ciemną i głęboką otchłań mentalnego otępienia, nastąpił całkowity i długotrwały rozbiór nie tak dawnej potęgi oraz degradacja społeczna. I jeśli traumatyczny upadek państwa niemieckiego po I wojnie światowej był dla Niemców ogromną tragedią, to klęskę w 1945 roku uważać trzeba za absolutny kataklizm. Niemcy nie mieli pojęcia, jak będzie ich kraj wyglądał "jutro", nie wiedzieli, czy w ogóle kiedykolwiek pojawi się jeszcze na mapie świata. Nie tylko musieli walczyć z codziennym strachem o każdą kolejną chwilę życia, szykanowaniem ze strony niedawnych jeszcze wrogów III Rzeszy, totalną destabilizacją kraju, złodziejami, prostytucją, manipulantami i uzależnieniem od państw okupacyjnych (USA, Rosją, Wielką Brytanią i Francją), ale też musieli oni przejść przez denazyfikację, zmienić tok myślenia i przestawić się na zupełnie inny kurs wobec państw ościennych, w szczególności tych z tak zwanego Bloku Wschodniego. A wszystko to niemal z dnia na dzień. I, o dziwo, poszło im całkiem dobrze.

POWOJENNE LOSY NIEMCÓW

Niemcy spoglądali na kartki z mieszanymi uczuciami. Zwłaszcza co zamożniejsi obywatele odbierali ograniczenie wolności konsumpcyjnej jako bezczelność, bo oto na nic się zdawały ich pieniądze. Choćby wyłożyli na stół nie wiadomo ile, legalni mogli dostać za to w sklepie ani grama więcej kiełbasy i chleba niż ich biedny sąsiad.

Czas wilka to kolejna książka wydana w tym roku, poruszająca temat "tużpowojennych" Niemiec. Temat na tyle istotny, że dość rzadko wcześniej poruszany, a tu się przecież okazuje, że jest jeszcze wiele do opowiedzenia. Oczywiście znane nam są publikacje na ten temat z przeszłości, i to całkiem dobre, ale wciąż było ich do tej pory jak na lekarstwo.

Autor Czasu wilka kreśli niebywałe historie kilku osób, lecz prócz tych ludzi, którzy oczywiście w całej tej historii są najważniejsi, mamy jeszcze miasta, obrócone przez aliantów w gruz i pył dywanowymi nalotami, ostrzałem artyleryjskim i miotaczami ognia. Rozjechane czołgami, zdewastowane, ograbione i zdeptane. Wszystko to trzeba było dźwignąć do pionu, państwo musiało pozbierać się do kupy i odbudować, bo przecież Niemcy, choć pełni obaw i wstydu, musieli kiedyś wrócić do pracy, szkół, względnie normalnego życia, a do tego potrzebna była ustabilizowana gospodarka, którą należało stworzyć od podstaw i... pod czujnym okiem okupanta.

Polityka, czarny rynek, nowe pokolenie, wielka migracja, tułaczka, ofiary wojny, ale w końcu... triumf życia. O tym właśnie jest ta książka.

Wojna się skończyła, świat musi kręcić się dalej. Cud ekonomiczny sprawił, że Niemcy faktycznie dźwignęli się z kolan i to w zaskakująco szybkim tempie, przynajmniej ci z zachodniej części kraju. Z tymi drugimi było nieco gorzej.

W pierwszych latach po wojnie nie sposób było powiedzieć, że wszystko zakończy się szczęśliwie.

Książka bardzo ciekawa, bo prowokująca również do zadawania pytań, na przykład tego, które przewija się od dekad w polskich głowach: jak wyglądałoby życie w powojennej Polsce, gdyby Rosjanie postawili mur na Wiśle, a jeszcze lepiej na Bugu.

Harald Jähner ukazuje dwa różne obrazy powojennych Niemiec, z jednej strony gruz, wstyd i niewiadoma, z drugiej zaś nowy początek, euforia i wielkie nadzieje.

Zaskakująca metamorfoza państwa, które jeszcze nie tak dawno sterroryzowało niemal cały świat. Zadziwiająca karność społeczeństwa (z niewielkimi wyjątkami), które przecież mogło, jak zawsze w epoce upadku i ciężkich czasach, rozbestwić się i zamienić wojnę światową na wojnę domową. Jednak (prawie) nic z tych rzeczy, Niemcy pokazali światu, że z każdej sytuacji można wyjść z podniesioną głową, nawet z tak piekielnej, jak IIWŚ, w której diabłem byli oni sami.

To jedna z najciekawszych książek o tematyce powojennej, bardzo sprawnie skonstruowana i cholernie potrzebna, mimo upływu tylu lat.

Z potrzeby chwili rodziło się mnóstwo sposobów życia pozwalających kobietom wieść uciążliwe wprawdzie, jednak niezwykle niezależne życie.

"Harald Jähner wykonał potężną i imponującą pracę. Z wspomnień i dzienników, reportaży z gazet codziennych, badań socjologów i diagnozy filozofów, filmów fabularnych, a nawet popularnych wówczas szlagierów udało mu się skomponować niejednoznaczny obraz ukazujący pierwszą dekadę powojennego społeczeństwa. „Czas wilka” to nie tylko solidna robota dziennikarza i publicysty, ale to także przypomnienie o tym, że historia to coś więcej niż polityka."

- Marcin Wilk -

""Naród drobnych złodziejaszków" - to może szokujące, ale tym mianem określił swoich rodaków Harald Jähner. Po II wojnie światowej do normalności należało plądrowanie magazynów, sklepów a nawet urzędów. Nic więc dziwnego, że lata powojenne określano w Niemczech wilczym czasem, homo homini lupus. Bardzo dobrze się stało, że Wydawnictwo Poznańskie zdecydowało się na przybliżenie polskiemu czytelnikowi pracy berlińskiego dziennikarza. Jestem przekonany, że po wielu dziesięcioleciach, jakie dzielą nas od zakończenia wojny, książka ta winna być u nas czytana ze szczególną uwagą i zainteresowaniem."

- Prof. Tomasz Budnikowski -

"Wnikliwy czytelnik znajdzie tu pytania i refleksje bliskie życiu: co człowiek chce wyprzeć z pamięci, co zachować, jak uporać się z problemem winy i odnaleźć miejsce w nowej starej ojczyźnie oraz co uruchamia w nim energię do życia. W centrum książki Jähnera znajduje się człowiek z potrzebą zostawienia za sobą tragicznych przeżyć, wolą odbudowy, poszukiwania bodźców dla stworzenia normalności."

- Prof. Anna Wolff-Powęska -

FOTO: Frankfurter Rundschau

Harald Jähner

Urodzony 1 stycznia 1953 niemiecki dziennikarz i pisarz, studiował literaturę, historię i historię sztuki we Fryburgu, a doktorat ukończył w Berlinie. Przez wiele lat pracował jako niezależny dziennikarz i krytyk literacki dla Frankfurter Allgemeine Zeitung, następnie redaktor w Berliner Zeitung. Obecnie pełni funkcję honorowego profesora dziennikarstwa na Uniwersytecie Sztuk Pięknych w Berlinie. W 2019 roku zdobył nagrodę Targów Książki w Lipsku za „Czas wilka”.

Tytuł: Czas wilka. Powojenne losy Niemców

Autor: Harald Jähner

Wydawnictwo: Poznańskie

Data wydania: 1 września 2021

Tytuł oryginalny: Wolfszeit. Deutschland und die Deutschen 1945-1955

Tłumaczenie: Arkadiusz Żychliński

Liczba stron: 462

Oprawa: miękka

ISBN: 978-83-66981-28-7

KUP TERAZ

PATRONI MEDIALNI KSIĄŻKI:

- Polityka

- WielkaHistoria.pl

POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:

Obsypana nagrodami – w tym prestiżowymi Wingate Literary Prize, Agnon Prize oraz Ramat Gan Prize – pikarejska powieść o kobiecie, która uzbrojona w rzeźniczy nóż, wyrusza w niebezpieczną podróż, by przywrócić spokój swojej rodzinie. Fania Kajzman – oddana żona i matka pięciorga dzieci – szokuje mieszkańców Motolu i sąsiednich wsi, gdy w środku nocy opuszcza swój dom i rozpływa się w mroku. Wprawdzie mężczyźni znikają w tej okolicy od wielu lat, ale żeby żona i matka?... WIĘCEJ O KSIĄŻCE

WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE NA FACEBOOKU

WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE NA INSTAGRAMIE

HULTAJ LITERACKI NA FACEBOOKU

HULTAJ LITERACKI NA INSTAGRAMIE www.wydawnictwopoznanskie.pl www.hultajliteracki.pl

#haraldjahner #czaswilka #powojennelosyniemcow #historia #reportaz #literaturafaktu #wydawnictwopoznanskie #wydajenamsie #poznanskie #ksiazka ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY AUTORÓW I WYDAWCÓW