JAK WYCHOWAĆ RAPERA. BEZRADNIK

Wychowujemy nasze dzieci do posłuszeństwa, a zapominamy wychowywać je do buntu. Tymczasem porządny człowiek, a co za tym idzie – dobry obywatel, musi wykształcić w sobie zdolność do rebelii, jeśli okoliczności tego wymagają. Dlatego też w książce tej opowiadam historię o chłopaku wychowywanym do posłuszeństwa, który potrafił się zbuntować. Chcę pokazać moralną doniosłość nieposłuszeństwa jako cechy obywatela – a więc każdego z nas, bo wszyscy żyjemy w społeczeństwie i żaden człowiek nie jest samoistną wyspą. Ostatecznie książka o tym, jak wychować rapera, jest o tym, jak wychować obywatela. Ma mieć dzikie serce i empatię, wrażliwość i siłę. Ma być odważny i mówić prawdę, nawet jeśli głos mu drży. To także książka o relacji ojca z synem, który się usamodzielnia i idzie własną drogą. Na tej drodze otrzymuje pełne wsparcie, choć jego wybory są inne niż wybory ojca. Ale czy na pewno inne? Może jednak niedaleko pada raper od profesora prawa?

Marcin Matczak to znany radca prawny, profesor nauk społecznych w dyscyplinie nauki prawne, specjalista w zakresie teorii i filozofii prawa, profesor uczelni na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (jak podaje Wikipedia), ale przede wszystkim ojciec swojego syna, Michała, lepiej znanego jako Mata – autor takich utworów jak Patointeligencja, Patoreakcja czy Kiss cam, który trafił na listę Billboardu, jako pierwszy kawałek w języku polskim w tym zestawieniu. Połączenie wszystkich tych funkcji autora złożyło się na napisanie właśnie tej książki. Wbrew tytułowi znajdziemy w niej nawiązanie do każdego aspektu życia Matczaka seniora.

Opowieść Taty Maty. O relacji ojca z synem,

patodemokracji i potrzebie rebelii

Bezradnik zaczyna się długim i wyczerpującym wstępem, opisującym czytelnikom skąd wziął się pomysł na książkę, dlaczego jest ona napisana w takiej formie oraz dlaczego tytuł jest przewrotny i w gruncie rzeczy niewiele mówi o samej treści. Od samego początku, od zapoznania się już ze wstępem właśnie, możemy cieszyć się świetnym piórem autora. Pomimo tego, że publikacja ta zdecydowanie nie jest powieścią, wciąga od pierwszych stron. Tekst jest przyjemny w odbiorze, chociaż porusza ważkie i często trudne tematy. Od razu wiadomo również, że mamy do czynienia z akademikiem, ponieważ całość wypełniona jest cytatami filozofów i oczywiście przypisami, potwierdzającymi słowa pana Matczaka. Nie można pominąć tutaj roli Maty, która zostaje opisany już na tym etapie. Mamy szansę spojrzeć na artystę z innej perspektywy – perspektywy dumnego ojca, którego w pewien sposób syn zainspirował do aktywnego działania i buntu.

Tutaj przechodzimy już do poszczególnych rozdziałów książki.

Może jesteście zawiedzeni, że aby opisać walkę o stanie się dorosłym, pełnowartościowym człowiekiem, nie sięgam po dzieła o wyższym statusie niż bajka – po jakiegoś Goethego czy Gombrowicza. Nie ma takiej potrzeby. Historia Pinokia jest nie tylko wystarczająca, jest wręcz lepszą historią, aby zilustrować dorastanie. Nie lekceważcie bajek. Wartością myśli Petersona jest umiejętność pokazania z wielką siłą, jak ważne dla zrozumienia nas samych jest zrozumienie dawnych historii: mitów, legend, wielkich utworów literackich, ale także historii opowiadanych dzieciom.

Autor postanowił nazwać każdy rozdział swojej publikacji tytułami piosenek swojego syna. Tak więc w trakcie lektury czytamy takie nagłówki, jak: „Camel”, „Klubowe”, „Piszę to na matmie”, „Biblioteka trap”, „Lezore” czy „100 dni do matury”. Pomimo tego, że sama nazwa może nam niewiele mówić, teksty utworów młodych raperów pełne są mądrości wieku nastoletniego lub najzwyczajniej w świecie ich problemów, z którymi borykają się na co dzień. Marcin Matczak bierze je na tapet, konfrontując i dopasowując w pewien sposób do swojego ówczesnego życia.

Nie da się opisać struktury książki i jej clou, nie wspominając o obecnej władzy w Polsce. Kiedy rządząca partia doszła do władzy w 2015 roku, Marcin Matczak od początku był jednym z jej głównych oponentów i krytykantów. Wiele razy stawał na czele protestów czy wprost wypowiadał się niepochlebnie na temat działań sejmu, czy prezydenta. Wiązało się to z wieloma perturbacjami w jego karierze, jednak mimo to, niczego nie zmienił, pozostając wiernym swoim przekonaniom.

Dokładnie w tym miejscu spotyka się droga taty akademika z synem raperem.

Bunt Michała, Marcin Matczak porównuje do tego swojego, do tego, o co sam walczy. Ich batalie w pewien sposób zbiegły się w czasie i właśnie to zostaje opisane w książce. Wyżej wspomniane piosenki, jak i pozostałe, które nie zostały wymienione, ich teksty zostają powiązane z bieżącymi lub niedawno minionymi wydarzeniami politycznymi. Poprzez tę formę publikacja profesora UW staje się bardziej przystępna dla każdego odbiorcy; młodszego i starszego. Układ, w którym polski rap w pewien sposób przenika się z wykładem akademickim, jest genialny w swojej prostocie, ponieważ jest to coś, co może przyciągnąć zarówno fanów Maty, jak i kolegów po fachu czy fanów jego pracy jako profesora. Jednocześnie należy zaznaczyć, że treść Bezradnika jest bardzo łatwo przyswajalna i zdecydowanie nie jest nudna.

Na koniec przytoczę jeden akapit książki, który moim zdaniem idealnie ją opisuje i odzwierciedla wszystko, co autor pragnął w niej zawrzeć i uważam, że udało mu się to z pełną pomyślnością.

Główną tezą tej książki jest twierdzenie, że wychowujemy nasze dzieci głównie do posłuszeństwa, a zapominamy wychowywać je do buntu. Tymczasem porządny człowiek, a co za tym idzie – dobry obywatel, musi wykształcić w sobie zdolność do rebelii, jeśli okoliczności tego wymagają. Dlatego też poniżej opowiadam historię o chłopaku wychowanym do posłuszeństwa, który potrafił się zbuntować. Na jego przykładzie chcę pokazać moralną doniosłość nieposłuszeństwa jako cechy obywatela – a więc każdego z nas, bo wszyscy żyjemy w społeczeństwie i żaden człowiek nie jest samoistną wyspą.

FOTO: www.wpia.uw.edu.pl

MARCIN MATCZAK

(ur. 1976) – prawnik, wykładowca UW, filozof prawa, radca prawny specjalizujący się w prawie administracyjnym i konstytucyjnym. Publikuje m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Tygodniku Powszechnym”, „Polityce”. Prowadzi popularny kanał na YT (Profesor Matczak). Od początku kryzysu wokół Trybunału Konstytucyjnego w 2015 regularnie występuje jako komentator i ekspert ds. konstytucyjnych. Tata słynnego rapera Maty.

Tytuł: Jak wychować rapera. Bezradnik

Autor: Marcin Matczak

Wydawnictwo: Znak

Premiera: 01.09.2021

Oprawa: Miękka ze skrzydełkami

Liczba stron: 448

Format: 140 x 205 mm

ISBN: 9788324063093

Autor recenzji: Sylwia Roszczyk | HL

PRZECZYTAJ FRAGMENT

KUP TERAZ

AUTOR O SWOJEJ KSIĄŻCE

POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:

Dlaczego płacimy za oszukiwanie samych siebie?

Czy robot może emocjonalnie złamać człowieka?

Jak wielkie firmy wykorzystują naszą samotność?

Natalia Hatalska pozwala inaczej niż dotychczas spojrzeć na to, czym jest życie w XXI wieku, odkryć i zrozumieć mechanizmy kierujące relacjami, technologią i polityką.

Jej książka zmusza do tego, byśmy się zatrzymali i zadali sobie najważniejsze pytania: Czy można powstrzymać rozwój technologii? Co nas czeka, gdy inżynieria genetyczna pozwoli na hodowanie ludzi na szeroką skalę?

WIĘCEJ O KSIĄŻCE

WYDAWNICTWO ZNAK NA FACEBOOKU

WYDAWNICTWO ZNAK NA INSTAGRAMIE