top of page
Szukaj
Zdjęcie autorahultajliteracki

MATKA NOC - Kurt Vonnegut

Słyszeliście kiedyś o "komedii pomyłek"? To Matka noc nią nie jest. Jest natomiast "dramatem pomyłek", ale jednocześnie gorzką satyrą, wytykającą - a jakże - bezsensowność wojny, która jest nie tyle absurdalna, co niedorzeczna i na tyle debilna, żeby nie odróżniać dobra od zła, mądrości od głupoty i prawdy od kłamstwa. Czyli Vonnegut, jakiego znamy, a jednocześnie coś zupełnie nowego... Ot, taki sobie paradoks. Coś, czego ani wcześniej, ani później u niego nie było.


Jestem przekonany, że tę powieść powinien przeczytać każdy, kto gloryfikuje bohaterstwo poprzez udział w wojnie - nawet tej "obronnej". Matka noc to wspaniały antybohaterski i antywojenny manifest, wcale nie trudny w przekazie, bo ta książka - w przeciwieństwie do innych dzieł Vonneguta - nie jest ani skomplikowana, ani wielowymiarowa. Autor wykłada przez opisaną historię jak chłopu na miedzy, w czym leży problem i przede wszystkim to, że konflikt zbrojny (i nie tylko) nie ma w sobie krzty romantyzmu, melodramatu czy dumy i heroizmu. Wojna to bełkot wariatów, którzy nie potrafią rozwiązywać problemów w sposób ludzki, bezkonfliktowy. Warto jednak zwrócić uwagę na aspekt mediów. Jak silnie oddziaływają na człowieka i jaką mają moc sprawczą... i to w obie strony.


Nazywam się Howard W. Campbell, jr. Jestem Amerykaninem z urodzenia, nazistą z reputacji i bezpaństwowcem z przekonania. Piszę tę książkę w roku 1961. Adresuję ją do pana Tuvii Friedmanna, dyrektora Instytutu Dokumentacji Zbrodni Wojennych w Hajfie, i do innych zainteresowanych.

Kiedy ktoś Cię pyta o Vonneguta, mówisz Rzeźnia numer 5 i Śniadanie mistrzów, bo wiesz, że Twój rozmówca z pewnością słyszał o tych książkach, a kto wie, może nawet przeczytał? Jednak musisz mi uwierzyć na słowo, że najważniejszą książką w dorobku tego pisarza jest Matka noc. I nie dlatego, że najbardziej dojrzała, nie dlatego, że fabuła rozsadza mózg od środka. Nawet nie dlatego, że jest błyskotliwa, czy skonstruowana w jakiś genialny, ultranowoczesny sposób, ale dlatego, że jest to najbardziej prawdziwa, najuczciwsza i do szpiku kości dojmująca powieść, jaką Vonnegut napisał.

Genialne dialogi, czasami tak proste, jak u dzieci w piaskownicy, a czasem mocno filozoficzne, trochę przypominało mi to Paragraf 22 Hellera, ale też Rozmowy z katem Moczarskiego, z tą jednak różnicą, że u Vonneguta satyra jest bardziej wyważona, a dramat bardziej subtelny.

Vonnegutowski styl jest bardzo prosty, bez zbędnych opisów, bez zapychających strony analiz, z krótkimi i treściwym rozdziałami. Jest to swego rodzaju krytyczny publikator wspomnieniowy, nasiąknięty złem i głupotą, a nawet naiwnością. W tej książce Vonnegut nie pozwala rozwinąć się bohaterom, zamykając ich w sterylnej retrospekcji, zagęszczonej komemoracją na cześć Howarda W. Campbella, jr.


Typowe dla jego szpiegowskiej schizofrenii było to, że organizację, którą otaczał taką czcią, wykorzystywał dla celów szpiegowskich.

Pierwsza „polityczna” powieść Kurta Vonneguta ukazująca dramat człowieka uwikłanego w grę sił, które go przerastają.

Amerykański pisarz Howard W. Campbell jr, umieszczony podczas II wojny światowej przez amerykański wywiad w samym sercu nazistowskiej machiny propagandowej, po latach staje przed sądem państwa Izrael jako zbrodniarz wojenny. Jego osobą interesuje się również wywiad radziecki... Życie Howarda W. Campbella jr. zmienia się w koszmar, z którego jedynym wyjściem może okazać się śmierć.

Matka noc to opublikowana w epoce rozkwitu "zimnej wojny" (1962) i zadedykowana Macie Hari powieść, której morał autor zdradza na samym początku: "Jesteśmy tym, kogo udajemy, i dlatego musimy bardzo uważać, kogo udajemy".

W 1996 roku powstała ekranizacja tej powieści, wyreżyserowana przez Keitha Gordona. W głównej roli wystąpił Nick Nolte.



"Prawdziwe arcydzieło wczesnego Vonneguta"

- Observer -


"Czarna satyra najwyższej próby"

- Guardian -


"Matka noc nie jest jedną z najsłynniejszych książek Vonneguta, ale z pewnością jedną z najlepszych"

- Washington Post -


Rssi, ojciec Keeley i Czarny Fuehrer grali w karty. Nikt nie zauważył mojego zniknięcia. Żelazna Gwardia Białych Synów Amerykańskiej Konstytucji ćwiczyła w kotłowni oddawanie honorów sztandarowi pod kierunkiem jednego z chłopców.

KURT VONNEGUT

(1922-2007) Jest mistrzem literatury amerykańskiej. Jego czarny humor, satyryczna wena i niezrównana wyobraźnia po raz pierwszy zwróciły uwagę czytelników w Syrenach z Tytana w roku 1959, a pozycję "prawdziwego artysty" potwierdziła Kocia kołyska w roku 1963, choć najbardziej jego znane dzieła to Rzeźnia numer pięć oraz Śniadanie mistrzów.










Tytuł: Matka noc

Autor: Kurt Vonnegut

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Data wydania: 3 grudnia 2019

Tytuł oryginalny: Mother Night

Tłumaczenie: Lech Jęmczyk

Premiera: 1961

Projekt okładki: Jędrzej Chełmiński

Liczba stron: 270

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 140 x 205 mm

ISBN: 978-83-8116-748-2


OCENA: 10/10












POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:

Intrygująca książka jednego z najbardziej znanych ekonomistów na świecie, która podważa nasze przekonania na temat ryzyka i korzyści, polityki i religii, finansów i osobistej odpowiedzialności. W swojej najbardziej jak dotąd prowokacyjnej książce jeden z czołowych myślicieli naszych czasów definiuje na nowo, co to znaczy zrozumieć świat, odnieść sukces w zawodzie, współtworzyć rzetelne i sprawiedliwe społeczeństwo, umieć wykrywać nonsensy i wpływać na innych... WIĘCEJ O KSIĄŻCE










ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY AUTORÓW I WYDAWCÓW


•ZAPOWIEDZI•


•PROMOCJE•


•PREMIERY•


•RECENZJE•


•WYWIADY•


•PATRONAT MEDIALNY•


+48 698 800 944

144 wyświetlenia0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

コメント


bottom of page