Choć powieść Chabona ma już dziewiętnaście lat, wciąż cieszy się wielką popularnością. W czasach, kiedy większość autorów ściga się w zadawaniu cierpienia swym bohaterom, Chabon stworzył bohaterów, którzy ścigają się z ambicjami. Ich ambicje napędzane są wspomnieniami, marzeniami, przyjaźnią i doświadczeniami życia w mieście, które na przełomie lat 30. i 40. stało się Mekką dla najwybitniejszych artystów całego świata. Jedni je kochali, inni się go bali, ale było w tym mieście coś, co pchało ludzi do działania. I choć nie jest to absolutnie powieść o Nowym Jorku, to przyznać trzeba, że oddech tego miasta tamtych czasów czuć w powieści Chabona na równi z oddechem przyjaźni, bohaterstwa i ucieczki przed samym sobą.
O czym zatem jest ta powieść? Powinienem napisać, że o wojnie, i w gruncie rzeczy o niej własnie traktuje, ale byłoby to zbyt banalne, gdybym tak miał określić powieść nagrodzoną Pulitzerem. Długo nie trzeba się zastanawiać nad tą książką, aby dostrzec, że Chabon przede wszystkim napisał książkę o ludzkiej psychice. I chyba właśnie to jest główną osią napędową tej powieści. Niebywale pięknej, choć w wielu momentach gorzkiej; świetnie napisanej, choć chwilami trudnej.
Do czego zdolny jest człowiek, który pragnie zemsty? Do stworzenia dzieła ponadczasowego, a tym dziełem jest... komiks. Antyfaszystowskie komiksy podbijają Amerykę i stają się wybawieniem dla bohaterów książki - a przynajmniej tak się wydaje... Pytanie tylko, od czego sława i pieniądze mają wybawić Kavaliera i Claya? I czy napewno tego własnie chcieli? Czy o to chodziło obu mężczyznom?
Na swoich patykowatych nogach nigdy nie dotarł dalej niż do Buffalo, nidy nie przepłynął wód bardziej zdradzieckich niż ta smrodliwa strużka w kolorze toksycznej zieleni oddzielająca Brooklyn od Manhattanu. Na wąskim łóżku, w sypialni niewiele szerszej niż samo łóżko, w głębi mieszkania przy Ocean Avenue, w budynku zamieszkanym w całości przez niższą klasę średnią, z chrapaniem babki, które dobiegało zza ścianyniczym przejeżdżajacy tramwaj, Sammy śnił zwykłe brooklyńskie sny o ucieczce i transformacji, i rejteradzie.
Tak na dobrą sprawę, wojna w tej powieści jest tylko tłem, dziejącym się gdzieś tam daleko, choć Chabon dość często przybliża nam ją, "zumując" pewne historie, które opisuje z rozmachem godnym wielkiego literackiego mistrza. Na pierwszy plan wysuwa się zaś pasja pracy, młodość, rozwój kulturowy świata pierwszej połowy XX wieku i tęsknota. Tej tęsknoty w powieści Chabona jest bardzo dużo, czasami na pierwszym planie, a nierzadko schowana za murem wykwintnych opisów i przeplatających się myśli.
Kiedy czytelnik machając rękę na kolejne nowości jest przekonany, że amerykańska literatura skończyła się w latach 50. ubiegłego wieku, oto Michael Chabon wprowadza ją w nowe millenium z przytupem godnym najwiekszych tuz amerykańskiej prozy i przedstawia światu monumentalne dzieło o sztuce. O sztuce komiksu, który w USA jest czymś więcej, niż tylko sekwencyjną historią obrazkową; o Artystach, którzy mają w sobie wszystko to, co artysta mieć powinien - przede wszystkim sprzeczność myśli wobec uczuć.
Wykreowane w tej powieści postaci, to mistrzostwo świata - Kavalier to nie tylko jeden z głównych bohaterów książki - to również nazwa przedwojennej huty szkła (istniejącej po dziś dzień) w czeskiej Pradze, mieście, z którego Josef Kavalier ucieka do USA. W rzeczywistości właścielem huty przed wojną był niejaki... Josef Kavalier, który stworzył nowoczesne, innowacyjne linie produkcyjne szklanych wyrobów. Chabon, nadając bohaterowi swojej książki nazwisko Josefa Kavaliera, niejako wskazał czytelnikowi dwie jego cechy: innowacyjność i nowoczesne podejście do pracy którą wykonywał (w tym przypadku chodzi oczywiście o komiks) oraz kruchość szkła w nawiązaniu do jego uczuć i duszy.
Zaś co się tyczy drugiego bohatera, zdaje się, że autor nawiązał do żydowskiego muzyka Lou Klaymana (Lou Klayman and His Orchestra) nawiązując w ten sposób do osobowości Sammy'ego Claya - czytelnik zastanawia się, co bohaterowi książki w duszy gra. Talent, pasja, miłość, przyjaźń - to mieszanka, jaką serwuje w swojej muzyce Lou, i to mogło być fundamentem osobowości drugiego z bohaterów książki.
Chabon rozpisał swoich bohaterów w iście szelmowski, a zarazem cudowny sposób. Urzeczywistnił ich tak bardzo, że wychodzą oni ze stron książki i stają się częścią realnego świata - dla nas, europejczyków, może w nieco mniejszym stopniu, ale dla mieszkańców USA są wcieleniem prawdziwego amerykańskiego artysty i wizjonera. Nutka, a nawet kilka nutek żydowskiej kultury, dodają tej książce niesamowitego smaczku, i z przykrością muszę stwierdzić, że w Europie takich książek się nie pisze. Ta powieść przypomina mi trochę niektóre z opowiadań Edgara Kereta, co wcale nie jest ujmą dla Chabona, wręcz przeciwnie, jeśli ktoś potrafi czerpać z twórczości tak wybitnych twórców i jeszcze robi to w sposób wybitny, to tylko dobrze o nim świadczy.
Sammy wzruszył ramionami i znowu wszedł do domu. Nie do końca pewien, co robi, zmusił się, żeby wrócić do sali balowej, która - odkąd Dali zdjął skafander nurka - wypełniła się wesołymi, pewnymi siebie ludźmi, świadomymi, czego chcą i kogo kochają. W Wyłożonej czarnymi kafelkami kuchni stojąca przy piecyku grupka spierała się o to, jak należy przygotowywać kawę po turecku, ale mężczyźni ze spiżarni zniknęli, nie zostawiwszy żadnego śladu swojej obecności. Czy wszystko to sobie tylko wyobraził? Czy taki pocałunek rzeczywiście był możliwy?
NIESAMOWITE PRZYGODY KAVALIERA I CLAYA
Najsłynniejsza powieść jednego z najlepszych współczesnych amerykańskich pisarzy!
Pewnej nocy 1939 roku w domu Sammy’ego Claya z Brooklynu pojawia się jego kuzyn Josef Kavalier, któremu właśnie udało się uciec z okupowanej przez hitlerowców Pragi. Tak zaczyna się historia niezwykłej przyjaźni i jeszcze bardziej zdumiewającej kariery dwóch żydowskich chłopców. Wspólnie zaczynają tworzyć komiksy, które podbijają serca amerykańskich czytelników. Czerpiąc ze swoich pragnień i lęków, Kavalier i Clay wymyślają postaci superbohaterów, w tym Eskapisty – zaprzysięgłego wroga nazistów i mistrza ucieczki walczącego ze złem, oraz Luny, inspirowanej piękną Rosą Saks, która wkrótce stanie się bliska obu chłopcom. Dzięki komiksom szybko zdobywają sławę i bogactwo, ale w głębi duszy każdy z nich pragnie czegoś zupełnie innego…
Michael Chabon, mistrzowsko balansując między komedią i tragedią, stworzył brawurową opowieść o przyjaźni, miłości i poświęceniu,
a przede wszystkim o sztuce, która przezwycięża strach przed odrzuceniem i strach przed śmiercią. Jego porywającą powieść wyróżniono Nagrodą Pulitzera i uznaje się ją za jedno z największych osiągnięć amerykańskiej prozy XXI wieku.
MICHAEL CHABON
(ur. 1963r. w Waszyngtonie) - amerykański pisarz, autor opowiadań, komiksów i scenariuszy. Urodził sie w inteligenckiej rodzinie żydowskiej. W wieku dziesięciu lat postanowił zostac pisarzem. Uznanie przyniosła mu juz pierwsza powieść, The Mysteries of Pittsburgh (1988). W 1991 roku wydał zbiór opowiadań A Model World and Other Stories. Kolejna powieść, Cudowni chłopcy, odniosła wielki sukces i w 2000 roku została sfilmowana. Autor wielokrotnie był nagradzany, między innymi za powieści Werevolves in Their Youth, Summerland oraz Związek Żydowskich Policjantów, a także za komiks The Amazing Adventures of the Escapist. Za powieść Niesamowite przygody Kavaliera i Claya otrzymał w 2000 roku Nagrodę Pulitzera.
W Polsce ukazały się: Cudowni chłopcy, Żwiązek Zydowskich Policjantów, Poświata oraz Niesamowite przygody Kavaliera i Claya.
TYTUŁ: Niesamowite przygody Kavaliera i Claya
AUTOR: Michael Chabon
WYDAWNICTWO: W.A.B. (Grupa Wydawnicza Foksal)
PREMIERA: 31-07-2019
TYTUŁ ORYGINALNY: The Amazing Adventures of Kavalier & Clay
TŁUMACZENIE: Piotr Tarczyński
PROJEKT OKŁADKI: Aleksandra Nałęcz-Jawecka | to studio
LICZBA STRON: 780
FORMAT: 135 x 202
OPRAWA: twarda
ISBN: 978-83-280-6700-4
OCENA: 10/10
Uzasadnienie: Jeśli potrafisz czytać pomiędzy słowami, to potrafisz czytać tak, jak ci którzy przyznali Chabonowi Pulitzera. Najcudowniejsza powieść o przyjaźni, pasji i tęsknocie. Za pasjonującą książkę o Nowym Jorku, pierwszej połowie XX wieku i artystach, którzy pojawiają się na kartach tej książki. I jeszcze za 780 stron pięknej prozy.
POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:
Kto stoi za wstrząsającym zabójstwem Iwony Cygan?
Dwadzieścia lat temu sprawą zabójstwa Iwony Cygan ze Szczucina żyła cała Polska. W dziennikarskim śledztwie Monika Góra powraca do tego tematu i zastanawia się też, jak to się stało, że sympatyczna uczennica liceum została brutalnie zamordowana przez swoich sąsiadów, znajomych rodziców, ojców jej koleżanek? Czy sprawcy chcieli ją wywieźć, żeby pracowała jako prostytutka w Austrii? A może dowiedziała się o ich nielegalnych narkotykowych interesach? Czy może tej nocy była wystawiona jakiemuś wysoko postawionemu politykowi?
#michaelchabon #NiesamowiteprzygodyKavalieraiClaya #wydawnictwowab #gwfoksal #hultajliteracki #recenzja
Комментарии