Czy ktoś z nas słyszał kiedykolwiek o pisarce nazwiskiem Ethel Lina White? Niewielu, prawda? I nic w tym dziwnego, bo pisarka ta tworzyła w latach 1927 - 1944, a książka, którą dla Państwa dzisiaj recenzujemy, została napisana w 1936 roku. Wtedy było to ogromne wydarzenie, bo panna White była już bardzo znaną i cenioną pisarką w krajach anglojęzycznych, szczególnie w USA i Wielkiej Brytanii i na każdą jej kolejną książkę czekano z niecierpliwością. Sam Alfred Hitchcock uznał tę powieść za arcydzieło literatury kryminalnej i już dwa lata później (1938) odbyła się premiera filmu The Lady Vanishes na podstawie książki White, a w reżyserii tegoż wspaniałego reżysera.
Książka ta uchodzi dzisiaj za legendarną, choć polscy czytelnicy nie mogli jej przeczytać zaraz po premierze. Zawirowania społeczno-polityczne absorbowały Polaków bardziej niż literatura, a wybuch wojny trzy lata później zniweczył działania polskich wydawców, którzy usilnie starali się o wydanie książki w kraju nad Wisłą. Teraz możemy sięgnąć po tę słynną powieść kryminalną i cieszyć się lekturą, która ku naszemu zaskoczeniu sprawiała wrażenie napisanej współcześnie (sic!).
Nie jest to pierwsze polskie wydanie tej książki, bo w 2015 roku pojawiła się ona w języku polskim po raz pierwszy za sprawą wydawnictwa C&T. Licha jakość wydania, brzydka okładka i kiepskie tłumaczenie Aleksandry Wolnickiej sprawiło, że książka ta przeszła bez echa, a sprzedaż stała na bardzo niskim poziomie. Inaczej sprawa się ma z tegoroczną publikacją, która ukazała się pośrednictwem Wydawnictwa MG. Wysoka jakość produktu, bardzo ładna, twarda lakierowana oprawa, książka szyta i podklejana, druk na dużo lepszym papierze i w końcu wyborny przekład autorstwa jednego z najlepszych tłumaczy w Polsce: Jana Stanisława Zausa.
W przededniu katastrofy Iris Carr po raz pierwszy przeczuła niebezpieczeństwo. Przywykła do chroniącego ją "tłumu", jak to określała, któremu - w swej nieświadomości - pochlebiała, nazywając go "paczką przyjaciół".
Powieść - jednym słowem - genialna. Konstrukcją podobna do książek Agathy Christie, ale co warto zauważyć, z zakończeniem, jakiego nie znaleźliśmy w żadnej książce Lady Mallowan. Mamy ogromną nadzieję, że Wydawnictwo MG pokusi się o wydanie kolejnych tytułów tej pisarki, bo chyba czas najwyższy, aby po osiemdziesięciu czterech latach polski czytelnik poznał Ją bliżej.
Piękny język, zaskakująca fabuła, mistrzowsko nakreślona postacie, świetne dialogi, mnóstwo emocji i gęsta tajemnica, której nie rozwikłasz, dopóki nie dotrzesz do ostatniej strony powieści.
Główna bohaterka książki - Iris Carr - w niczym nie przypomina stereotypowej bohaterki książek kryminalnych. Jest za to do szpiku kości prawdziwa i dość często... wkurzająca. Ale właśnie to czyni z niej jedną z najlepiej nakreślonych bohaterek w literaturze - nieidealizowanej, wcale nie takiej bohaterskiej i przede wszystkim takiej, która nie jest postacią odrealnioną, z którą ciężko się identyfikować. Wydaje nam się, że większość z czytelników znajdzie w niej coś z siebie, a najciekawszym momentem w tej książce jest właśnie tytułowe zniknięcie starszej pani i jej konsekwencje, którymi Autorka skutecznie żongluje, miesza i wodzi czytelnika za nos, raz za razem wpuszczając nas w ślepą uliczkę.
Będąc zdesperowana, wskazała miejsce panny Froy i uniosła pytająco brwi. Tym razem udało się jej wzbudzić zainteresowanie mężczyzny i jego żony, którzy spojrzeli na nią rozbawieni. Piękna blondynka ściągnęła tylko pogardliwie usta. Wtedy, jakby dla urozmaicenia widowiska, dziecko otworzyło czarne oczy i zachichotało, chociaż natychmiast zamilkło uciszone ostrzegawczym wzrokiem ojca.
Podczas podróży pociągiem do Anglii z wakacji w górach bliżej nieokreślonego państwa na Bałkanach znika pasażerka.
Iris Carr, młoda, atrakcyjna kobieta z towarzystwa mieszka w małym hoteliku gdzieś z dalekim zakątku Europy. Chodzi po górach i zażywa świeżego powietrza. Pewnego dnia paczka jej przyjaciół po zakończeniu wakacji wyjeżdża pociągiem do Triestu, Iris decyduje się pójść w ich ślady. W pociągu trafia do przedziału, w którym jedzie tylko jedna osoba mówiąca po angielsku - panna Winifred Froy. Zwierza się ona Iris, że ostatnio uczyła dzieci jakiegoś "przywódcy opozycji", co jak się okazuje, było jakąś frakcją komunistów. Iris udaje się z panną Froy do wagonu restauracyjnego na lunch i po powrocie zażywa tabletki na ból głowy, które dostaje od panny Froy. Po ocknięciu się stwierdza, że panna Froy znikła z przedziału. Wszyscy współpasażerowie przeczą jakoby kiedykolwiek widzieli pannę Froy…
W przedziale młodej pary, adwokat -Todhunter - od kilku minut robił wszystko, aby pogodzić pożegnanie ze strategicznym odwrotem.
ETHEL LINA WHITE
Brytyjska pisarka powieści kryminalnych. Debiutowała powieścią o tematyce współczesnej The Wish-Bone (1927) i dopiero jej trzecia powieść jest kryminałem, Put Out the Light (1931). Łącznie wydała 13 powieści kryminalnych. Ostatnia ukazała się w 1944 roku - They See in Darkness (1944). W swoim czasie była równie znana jak Dorothy Sayers czy Agatha Christie. Niemal zapomniana aż do roku 2001, kiedy powstała słynna brytyjska adaptacja sceniczna The Lady Vanishes, wersja radiowa BBC Radio 4 oraz adaptacja TV (BBC 2013), White przeżywa dziś renesans swojej twórczości. Najsłynniejsza powieść White to Starsza pani znika (The Wheel Spins, 1936, wt The Lady Vanishes; pol. 2015, 2020), na motywach której Alfred Hitchcock zrealizował głośny film, Starsza pani znika (The Lady Vanishes, 1938). Drugą powieścią White, która została zekranizowana, jest Midnight House (1942, wt Her Heart in Her Throat 1942 US) - film z 1945 roku nosi tytuł The Unseen (scen. Raymond Chandler, reż. Lewis Allen). Równie słynna jest powieść o seryjnym mordercy polującym na samotne inwalidki Some Must Watch (1933, wt The Spiral Staircase 1946), która została sfilmowana sześciokrotnie: w 1946 roku jako Kręte schody (The Spiral Staircase, reż. Robert Siodmak, w rolach gł. Dorothy McGuire, George Brent, Ethel Barrymore - nominacja do Oscara), remake Kręcone schody 1975 (reż. Peter Collinson, w rolach gł. Jacqueline Bisset i Christopher Plummer) oraz Kręte schody (TV 2000) plus 3 adaptacje TV (dwie w 1961 i jedną w 2008).
Tytuł: Starsza pani znika
Autor: Ethel Lina White
Wydawnictwo: MG
Data wydania: 12 sierpnia 2020
Tytuł oryginalny: The Wheel Spins
Tłumaczenie: Jan Stanisław Zaus
Premiera: 1936 r.
Liczba stron: 240
Format: 145 x 205 mm
Oprawa: twarda
ISBN: 978-83-7779-638-2
ISBN E-BOOK: 978-83-7779-639-9
PATRONI MEDIALNI:
dlalejdis.pl; granice.pl; Lubię Czytać; Magazyn Miasto i Ludzie; Przegląd; duzeka.pl; Mechaniczna Kulturancja; Magazyn Książki; sztukator.pl.
POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:
To był czwartek, 28 września 1967 roku. Dwa lata po wyjeździe Leopolda Tyrmanda z Polski, kilka miesięcy po opublikowaniu przez niego na łamach paryskiej „Kultury” Porachunków osobistych. Przed drzwiami mieszkania Barbary Hoff w Warszawie stanęło dziewięciu pracowników Służby Bezpieczeństwa. W wyniku przeprowadzonej rewizji skonfiskowano książki (wydany w Londynie tom poezji Broniewskiego, Bagnet na broń czy anglojęzyczną wersję Siedmiu dalekich rejsów),... WIĘCEJ O KSIĄŻCE
w każdą niedzielę od 09:00 do 11:00 www.wydawnictwomg.pl www.hultajliteracki.pl www.halo.radio #ethellinawhite #starszapaniznika #wydawnictwomg #klasykaliteratury #kryminal #literaturaangielska #hultajliteracki #recenzja #haloradio #halotusieczyta #MG
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY AUTORÓW I WYDAWCÓW •ZAPOWIEDZI• •PROMOCJE• •PREMIERY• •RECENZJE• •WYWIADY• •PATRONAT MEDIALNY• hultajliteracki@ivovuco.com +48 698 800 944
Comments