SZTORMOWE PTAKI - Einar Kárason

Istnieje opinia mówiąca, że połów ryb na kutrze to najniebezpieczniejsza praca na Ziemi. Nie wiem, nie próbowałam, więc nie mogę zweryfikować. Jednak rozmawiałam z wieloma rybakami i ci mówią, że rybołówstwo morskie to przeklęta robota i jeśli masz wybór między tą a inną pracą, w ciemno wybieraj inną.

Co takiego ciągnie człowieka do pracy na kutrze rybackim? Jedni chcą zarobić, inni szukają przygody, a jeszcze inni nie potrafią robić nic innego. Są też tacy, którzy mówią, że nie ma lepszej pracy, niż rybołówstwo morskie. Wszyscy (lub prawie wszyscy) znamy historię kutra "Adrea Gail" czy kutra "Breki". Ta druga historia w pewnych aspektach do złudzenia przypomina historię książki Kárasona. Obie dzieją się na islandzkich kutrach rybackich i obie traktują o zderzeniu ze śmiertelnym żywiołem. W obu historiach pojawia się mężczyzna o imieniu Larus. Jednak jak na kutrze "Breki" Larus jest postacią drugoplanową (przynajmniej w filmie, jaki powstał na podstawie wydarzeń z udziałem załogi kutra), tak w książce Kárasona Larus jest postacią pierwszoplanową i jest to jedyne imię, jakie pojawia się w książce (nie licząc postaci literackich, o których również mowa w fabule). Pozostałe postaci książki to facet, kapitan, bosman, majtek, etc. Taki zabieg uwypukla bohatera i wysuwa go mocno na pierwszy plan, pozwalając czytelnikowi utożsamić się z nim oraz historią, w której centrum się znalazł.

Rozpaczliwa walka islandzkich rybaków

z bezlitosnymi siłami natury

W lutym 1959 roku kilka islandzkich trawlerów znalazło się w centrum nawałnicy na łowiskach u wybrzeży Nowej Fundlandii.

Powieść Kárasona skonstruowana została niczym surowy reportaż, a jednocześnie jest szybka, treściwa i krótka, jakby opowieść barowego barda przy szklaneczce brennivína. Historia pełna skrajnych emocji. Hołd oddany niezmordowanym rybakom, nie tylko islandzkim, bo historie podobnych do tej zdarzają się na całym świecie. Autor w niezwykle sugestywny sposób ukazał z jednej strony walkę z żywiołem, a z drugiej stan psychiczny zwykłego człowieka w obliczu wyroku opatrzności.

Sztormowe ptaki to kolejna wspaniała powieść z Serii z Żurawiem. Bodaj najlepszego cyklu wydawniczego w Polsce od dziesięcioleci.

"To najkrótsza i największa książka Einara Kárasona. Najwyższy czas, aby islandzki pisarz postawił pomnik islandzkim rybakom. Sztormowe ptaki to przerażająca powieść, w której autor wykorzystuje wszelkie posiadane instrumenty – swoją wiedzę, identyfikację i duży talent narracyjny – abyśmy poczuli się zagrożeni sztormem na morzu i poznali tę niebezpieczną siłę natury. Rezultatem jest niecodzienne doświadczenie czytelnicze. Tak jak i inne wielkie dzieła literatury, tak i ta pozycja dokonuje w człowieku zmiany." - Guðmundur Andri Thorsson | pisarz, autor książki Miasteczko w Islandii -

Bosman także czuł bliskość śmierci i przerażenie i w jakiś sposób wydawało mu się to symboliczne, bo jeszcze kilka tygodni wcześniej jego jedynym marzeniem było umrzeć - ba, nawet poczynił po temu pewne kroki.

W samym środku zimy trawler Mewa wyrusza na połowy karmazyna w okolicach Nowej Fundlandii. Na pokładzie przebywa trzydziestu dwóch członków załogi. Błyskawicznie zapełniają ładownie i kiedy przygotowują się do powrotu do domu, następuje gwałtowne załamanie pogody – morze jest lodowate, a na konstrukcji statku zaczyna się odkładać lód. Szaleje wichura, dokucza siarczysty mróz.

Lodowy pancerz podtapia jednostkę, fala za falą przelewa się przez burty. Na pełnym morzu ludzie nie mają zbyt wielu możliwości ratunku. Ze statków przebywających na tych samych łowiskach docierają do nich sygnały s.o.s. Wszyscy walczą o życie.

Dzięki gęstej i pełnej napięcia narracji oraz historii opartej na prawdziwych wydarzeniach Einar Kárason wyznacza nowe ścieżki dla swojej twórczości.

"Kárason nie po raz pierwszy udowadnia, jak świetnym jest gawędziarzem i jak doskonale panuje nad wartkim strumieniem narracji, co sprawia, że czytelnik odkłada książkę dopiero po skończonej lekturze. W tak wielkim napięciu trzyma ta powieść." - Einar Falur Ingólfsson | Morgunblaðið -

Na dole w maszynowni ludzie usiłowali się trzymać, czego tylko się dało, i pewnie można by było usłyszeć krzyki przerażenia, gdyby wszystkiego nie zagłuszało wycie maszyn.

"Kárason w surowy, ale bardzo sugestywny sposób próbuje oddać tożsamość islandzkich rybaków. Składa hołd ludzkiej determinacji oraz bezkompromisowości świata natury. To pasjonująca opowieść o lęku oraz mocy. Zapiera dech w piersiach i nie pozwala oderwać się od lektury." - Jarosław Czechowicz | Krytycznym okiem -

KSIĄŻKI SERII Z ŻURAWIEM - WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO

Seria z Żurawiem to seria dla wielbicieli literatury współczesnej z różnych, odległych od siebie krajów świata. Znajdą się w niej tytuły, które odniosły ogromny sukces w kraju pochodzenia bądź zostały wyróżnione najważniejszymi nagrodami literackimi. Każdy tytuł będzie więc zaproszeniem do kolejnej literackiej podróży w najciekawsze rejony literatury współczesnej.

EINAR KÁRASON

Urodził się w Reykjavíku w 1955 roku. Studiował historię literatury na Uniwersytecie Islandzkim. Początkowo publikował głównie wiersze. W 1981 roku wyszła jego pierwsza powieść Guðjón, to idioci, dwa lata później ukazała się trylogia składająca się z tytułów: Wyspa diabła, Złota wyspa i Ziemia przyobiecana, opowiadająca o życiu po drugiej wojnie światowej w reykjavíckiej dzielnicy powojskowych baraków. Trylogia zdobyła ogromną popularność, na jej podstawie powstały adaptacje teatralna i filmowa oraz musical. Poza powieściami Kárason pisuje także wiersze, opowiadania, poradniki podróżnicze i książki dla dzieci. Jego powieści zostały przetłumaczone na inne języki, za swoją twórczość otrzymał wiele nagród i wyróżnień.

TYTUŁ: Sztormowe ptaki

AUTOR: Einar Kárason

WYDAWNICTWO: Uniwersytetu Jagiellońskiego

DATA WYDANIA: 21 października 2019

SERIA WYDAWNICZA: Seria z Żurawiem

JĘZYK: polski

TYTUŁ ORYGINALNY: Stormfuglar

TŁUMACZENIE: Jacek Godek

PREMIERA: 2018

JĘZYK ORYGINAŁU: islandzki

PROJEKT OKŁADKI: Małgorzata Flis

LICZBA STRON: 128

OPRAWA: miękka ze skrzydełkami

FORMAT: 137 x 205 mm

WYDANIE: pierwsze

ISBN: 978-83-233-4769-9

OCENA: 10/10

Uzasadnienie: Szybka, sprawnie napisana, pełna emocji powieść, która chwyta za serce.

KUP TERAZ

SERIA Z ŻURAWIEM

HULTAJSKA STRONA SERII Z ŻURAWIEM

PATRONI MEDIALNI TEJ KSIĄŻKI:

Krytycznym okiem, Dobre Książki.

POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:

Zagadkowe objawy choroby u pacjentów powodują, że lekarze muszą włożyć wiele trudu, by ustalić, co się za nimi kryje. Burze w mózgu przedstawiają takie niecodzienne historie: mężczyzna widzi przebiegające przez pokój postaci z kreskówki, pewna dziewczyna ma wrażenie, jakby świat zmieniał się w scenerię z Alicji w Krainie Czarów. Jeszcze inna, gdy tylko pomyśli, że chce wykonać jakiś ruch, staje się bezwładna niczym szmaciana lalka... WIĘCEJ O KSIĄŻCE