Czy Pulitzer może trafić w ręce autora melodramatu? Może, a raczej mógł, w czasach, kiedy melodramat sprzedawał się tak, jak dzisiaj sprzedają się szwedzkie kryminały. Newton Booth Tarkington dokonał tej sztuki dwukrotnie w ciągu 10 lat, ale w świadomości czytelnika pozostanie tym, który powołał do życia Ambersonów.
Aż trudno uwierzyć, że Wspaniałość Ambersonów liczy sobie już 101 lat! Zanurzając się w fabułę tej książki, można odnieść wrażenie, że powieść została napisana całkiem niedawno. Dzieje się tak zapewne za sprawą przekładu, redakcji i prac korektorskich, które w języku polskim zostały poczynione w czasach współczesnych. Nie przypominam sobie wcześniejszych przekładów tej powieści, ale dzięki Wydawnictwu MG, które posiada ogromną śmiałość do literackich podróży sentymentalnych, możemy teraz czytać powieści, które albo nigdy wcześniej nie były w Polsce wydawane, albo zostały wyparte przez dzisiejszą literaturę i leżą na półkach zapomnienia, choć leżeć tam wcale nie powinny. Wspaniałość Ambersonów jest tego znakomitym przykładem. Powieść, która przez lata uważana za niedościgniony wzór gatunku literackiego o sensacyjnej fabule, nasyconej patetyczno-sentymentalnymi efektami oraz popisowym wątkiem miłosnym, znalazła się w strefie wyparcia społecznego za sprawą nawałnicy progresywnej innowacji literackiej, przez co melodramat spadł do rangi czytadła i stracił na wartości.
Major Amberson zbił fortunę w 1873 roku, kiedy inni fortuny tracili, i wtedy właśnie zaczęła się wspaniałość Ambersonów.
Młody, arogancki George, spadkobierca fortuny Ambersonów - rodziny rządzącej całym miastem - zakochuje się w Lucy Morgan, która przynosi nowoczesność i... koniec świata Ambrsonów.
Klasyczna amerykańska historia o nieakceptowanej miłości, wspaniałych rodach i dużych pieniądzach. Powieść pełna przepychu, intryg oraz wydumanych problemów możnych tego świata. Bardzo dobrze napisana, mocno przemyślana i w wielu momentach zaskakująca. Tarkington potrafił stworzyć coś, na czym wzorowali się kolejni twórcy i wzorują zresztą po dziś dzień. Przeminęło z wiatrem, Kolory zmierzchu, Dallas, Moda na sukces, Love Story czy Dynastia, to historie, które jawnie czerpały ze Wspaniałości Ambersonów i wcale się z tym nie kryły. Niestety, niewielu twórców potrafi dorównać Tarkingtonowi, więc jeśli sięgacie po współczesne melodramaty, zachęcamy, aby jednak cofnąć się w czasie i za sprawą Wydawnictwa MG poznać Wspaniałość Ambersonów.
Jest to również wspaniała podróż w czasie, bo kiedy dzisiejsi autorzy silą się na odwzorowanie obrazu początku XX wieku, tak Tarkington pisał to, co znał, widział i czego doświadczył. Czy można być dzisiaj bardziej przekonującym od Tarkingtona, pisząc o benzynie, elektryczności, samochodach i wszelkich nowinkach technologicznych, które pojawiały się na przełomie wieków i wzbudzały żywe zainteresowanie, niekiedy kontrowersje i zdumienie, a które dzisiaj są czymś absolutnie normalnym i niemal niezauważalnym w książkach?
Ta powieść to wspaniała uczta dla kochających książki bez względu na gatunek literacki. Dla czytelników, którzy kochają doświadczać satysfakcji z obcowania z najlepszą literaturą świata, a Wspaniałość Ambersonów z pewnością do niej należy.
Młodość nie wyobraża sobie romansu w oderwaniu od młodości.
Ambersonowie to najznakomitsza rodzina w mieście. Mieszkają w wielkim domu, wydają fantastyczne przyjęcia, wbrew upływającemu czasowi przeciwstawiają się wszelkim zmianom. Isabel, dziedziczka fortuny, wychodzi za mąż za człowieka całym życiem oddanego jedynie interesom. Wynagradza jej to syn, George, którego kobieta uwielbia ponad wszystko.
Po wielu latach w mieście zjawia się jej przyjaciel z młodości, teraz biznesmen inwestujący w automobile; towarzyszy mu dorosła córka, Lucy.
Historia rozciąga się na lata. Z jednej strony to melodramat, z drugiej opowieść o upadku pewnego stylu życia. Stare układy społeczne i rodowe majątki przestają mieć takie znaczenie jak niegdyś.
W takim świecie nie ma też miejsca dla rozpieszczonego dziedzica XIX-wiecznej fortuny. Jego wiara, że wszyscy powinni go kochać i wielbić po prostu za to, że jest, wreszcie zderzy się z rzeczywistością. George gardzi samochodami, podświadomie chcąc, by świat się zatrzymał, a producent automobili – przyjaciel matki – budzi w nim tak ogromną złość, że chłopak rzuci na szalę nawet własne uczucia.
Tak jak przewidywał Eugene - benzyna i elektryczność dokonywały cudów.
NEWTON BOOTH TARKINGTON
(ur. 29 lipca 1869, zm. 19 maja 1946) – amerykański powieściopisarz.
Był autorem sentymentalno-realistycznej trylogii Growth, z której największą poczytnością cieszyła się powieść Wspaniałośc Ambersonów (1918), będąca kroniką dziejów plutokratycznej rodziny osiadłej na Środkowym Zachodzie Stanów Zjednoczonych. Tarkington pisał też powieści dla młodzieży, między innymi publikowane również w Polsce Penrod (1914) i Siedemnastolatek (1916). Jest autorem ponad 50 książek i sztuk teatralnych. Dwukrotny zdobywca Nagrody Pulitzera (Wspaniałość Ambersonów oraz Alice Adams). Jego powieści wielokrotnie były filmowane przez najsłynniejszych reżyserów Hollywood, a w główne role wcielały się takie tuzy kina, jak George Nichols, Doris Day, Billy Gray, Ben Alexander, Dolores Costello, Anne Baxter, Bruce Greenwood, Jonathan Rhys Meyers, George Meeker, Katharine Hepburn, Judy Garland czy James Cromwell.
TYTUŁ: Wspaniałość Ambersonów
AUTOR: Newton Booth Tarkington
WYDAWNICTWO: MG
DATA WYDANIA: 13 marca 2019
TYTUŁ ORYGINALNY: The Magnificent Ambersons
TŁUMACZENIE: Jan S. Zaus
PREMIERA: 1918
PROJEKT OKŁADKI: Elżbieta Chojna
LICZBA STRON: 318
OPRAWA: twarda
FORMAT: 213 x 153 mm
ISBN: 978-83-7779-531-6
OCENA: 9,5/10
Uzasadnienie: Dobrze napisana, świetnie przetłumaczona, piękna oprawa. Ciekawa fabuła, sentymentalna podróż w czasie do początku zeszłego wieku.
PATRONI MEDIALNI KSIĄŻKI:
Rynek Książki, Granice, Nowa Czytelnia, Jakub Sosnowski-Napisz Tekst, Lubię Czytać, Duże Ka, Co jest grane, Mechaniczna Kulturacja, Magazyn Miasto i Ludzie.
POLECAMY RÓWNIEŻ TEGO WYDAWNICTWA:
Ameryka, lata sześćdziesiąte XIX wieku. W domostwie zwanym Orchard House od pokoleń mieszka rodzina Marchów. Pod nieobecność ojca walczącego w wojnie secesyjnej, opiekę nad czterema córkami sprawuje samodzielnie ich matka, Marmee.
Córki pani March – stateczna Meg, żywa jak iskra Jo, nieśmiała, uzdolniona muzycznie Beth i nieco przemądrzała Amy – starają się, jak mogą, by urozmaicić swoje naznaczone ciągłym brakiem pieniędzy życie, chociaż boleśnie odczuwają nieobecność ojca... WIĘCEJ O KSIĄŻCE
#wspanialoscambersonow #wydawnictwomg #newtonboothtarkington #melodramat #klasykaliteratury #hultajliteracki #recenzja
Comments