Mała książeczka z wielkimi emocjami. Spowiedź przed samobójstwem autora czy może przepełniona żalem autobiografia? A może jest to dziennik skarg i zażaleń na życie, przepełnionego goryczą Osamu Dazaia, bez wątpienia jednego z najwybitniejszych prozaików japońskich, autora pesymistycznych utworów, w których poruszał problemy zubożałej arystokracji i inteligencji japońskiej.
Trudno jest oceniać dorobek Mistrza, a już na pewno jedno z jego najwybitniejszych dzieł. Choć jak wiemy z doświadczenia, nie wszystko co hucznie zwane jest wybitnym, bywa takie w rzeczywistości. W tym przypadku mamy jednak do czynienia nie tylko z książką wybitną, ale też z książką prawdziwą, napisaną nie tyle z głowy, co z serca. Nie można oprzeć się pokusie porównania jej z Buszujacym w zbożu, choć to dwie różne książki z dwóch róznych kontynentów, lecz napisane niemal w tym samym czasie i poruszające problem wpasowania się w otaczające bohatera społeczeństwo. Przywołaliśmy powieść Salingera tylko po to, aby oddać czytelnikowi klimat książki Dazaia. Choć szczerze trzeba przyznać, że Zatracenie jest znacznie mroczniejszą i tragiczniejszą powieścią, naznaczoną smutkiem i goryczą, alkoholem i narkotykami, nieudanymi związkami i próbami samobójczymi oraz brakiem wiary w ludzkość.
Nie potrafię zrozumieć charakteru ani rozmiaru cierpienia bliźniego. Zdawałoby się, że zwykłym życiowym problemom, konkretnym dolegliwościom da się dość łatwo zaradzić, na przykład najeść się do syta, zaspokoić głód.
Znając życiorys Autora, nie sposób odnieść wrażenia, że pisze o sobie samym, choć bohater Zatracenia nosi inne nazwisko. Na nazwisku jednak kończą się różnice.
"Pokochaj siebie" - mówią mądre książki, ale czy ktoś jest w stanie zrozumieć człowieka, który siebie nienawidzi?
Zatracenie, to bardzo przejmująca opowieść o braku umiejętności wpasowania się w rzeczywistość, ramy okalające byt człowieka. To obraz cierpiącego mężczyzny, któremu nikt nie potrafi pomóc, wszystko go drażni, nic go nie cieszy, a życie traktuje jak wroga. To powieść o tym, że życie jest chorobą, na którą wciąż nie ma leku - tak przynajmniej zdaje się wołać autor ze stron swojego ostatniego dzieła. Krótko potem popełnił samobójstwo.
Bardzo dobrze napisana, świetnie przetłumaczona i wzorowo oprawiona książka, która od blisko siedemdziesięciu lat dzierży status książki kultowej.
Zbrodnia i kara. Dostojewski. Te słowa zamigotały mi gdzieś w zakamarkach mózgu i zdumiały mnie. A gdyby tak pan Dosto zestawił je razem nie jako synonimy, tylko antonimy? Zbrodnia i kara - pojęcia całkowicie rozbieżne, absolutnie nie do pogodzenia, wykluczające się nawzajem jak ogień i woda.
Powieść Zatracenie - ostatni ukończony utwór Dazaia - ukazała się w roku samobójczej śmierci pisarza. To osnuta na wątkach autobiograficznych i spisana w pierwszej osobie pełna dramatyzmu opowieść o człowieku, który choć wszechstronnie utalentowany, nie może odnaleźć się w świecie i wpadając w spiralę zgubnych życiowych wyborów, zmierza ku nieuchronnej samozagładzie.
W wielu krajach popularnością cieszą się japońskie adaptacje filmowe tej powieści - zarówno w wersji fabularnej, jak i animowanej - oraz tworzone na jej podstawie komiksy manga.
"... Zatracenie mozna czytać jako przejmującą spowiedź bohatera - jak nietrudno się domyślić, alter ego autora - jako jego pożegnanie z życiem. Doświadczenie, które stało się jego udziałem, i dokonane życiowe rozliczenie doprowadzają go do ostatecznej konkluzji, że - jak wyznaje - 'utracił prawo do nazywania się człowiekiem'... Ale można też traktować tę książkę jako próbę przedstawienia stanu umysłu, kondycji moralnej i dylematów japońskiej inteligencji i przedstawicieli wyższych warstw społecznych, w tym potomków upadającego ziemiaństwa, w dramatycznych latach poprzedzających wkroczenie Japonii na drogę militaryzmu, podczas wojny, a także w pierwszych latach powojennych"
- Henryk Lipszyc | tłumacz twórczości Dazaia -
OSAMU DAZAI
Prozaik japoński, przedstawiciel nurtu dekadenckiego. Jest jednym z najwyżej cenionych, a zarazem najpoczytniejszych pisarzy swego pokolenia. Do najbardziej znanych jego dzieł należy powieść Shayō (Zmierzch 1947) oraz opowiadania: Omoide (Wspomnienia, 1933), Dōke-no hana (Błazeńskie kwiaty, 1935) i Ningen shikkaku (Zatracenie, 1948).
Na żądanie władz złożył deklarację lojalności i przywiązania do obowiązującej ideologii. Studiów nie ukończył, obracał się w kręgu artystycznej cyganerii, miał liczne związki z kobietami, w większości krótkotrwałe, a w kilku przypadkach zakończone wspólnymi próbami samobójczymi. Podjęta 13 czerwca 1948 roku, wspólnie z Tomie Yamazaki, zakończyła jego życie. Dzieła autorstwa Osamu Dazaia naznaczone są dramatycznymi osobistymi doświadczeniami. Pisarz w trakcie tworzenia swoich utworów chętnie korzystał z elementów własnej biografii. Dazai uważany jest za jednego z czołowych przedstawicieli gatunku określanego mianem shishōsetsu lub watakushi-shōsetsu (私小説), czyli „powieści o sobie”.
TYTUŁ: Zatracenie
TYTUŁ ORYGINALNY: Ningen shikkaku
AUTOR: Osamu Dazai
WYDAWNICTWO: Czytelnik
TŁUMACZENIE: Henryk Lipszyc
PROJEKT OKŁADKI: Wiesław Rosocha
PREMIERA: lipiec 2018
WYDANIE: 2
LICZBA STRON: 132
OKŁADKA: miekka
FORMAT: 123 x 196 mm
ISBN: 978-83-07-03435-5
OCENA: 10/10
Comments