Długo zastanawiałem się od czego zacząć recenzję tej książki. Zazwyczaj przedstawiane historie albo mi się podobają albo nie. Sprawa niemal zawsze jest prosta. Ale ta powieść jest inna, wyjątkowa, bo nie tylko podoba mi się przedstawiona w niej historia, ale też styl w jakim jest napisana, spójność, te napięcie wiszące nad głowami bohaterów przez wszystkie strony powieści, a postaci, których jest całe mnóstwo, są tak wyraźne, tak rzeczywiste i tak od siebie różne, że aż jestem w stanie uwierzyć, że wszystkie są prawdziwe.
Wydawało mi się, że o Żydach przeczytałem już wszystko. Ale jeszcze nikt nie przedstawił mi ich w taki sposób. Z tej jednej książki nauczyłem się o kulturze żydowskiej więcej, niż ze wszystkich poprzednich. I choć nie jest to przecież leksykon kultury żydowskiej, to jednak przekazuje ogrom wiedzy na temat tych ludzi, ich wiary i obrządków. Zapewne dzisiaj jest trochę inaczej, gdyż akcja książki dzieje się na przełomie XVI i XVII wieku, ale kiedy pokazałem tę książkę mojemu żydowskiemu przyjacielowi, Tsahi po przeczytaniu stwierdził, że autorka albo jest Żydówką, albo ukończyła Studia Judaistyczne.
Z premedytacją czytałem tę powieść bardzo powoli, chcąc chłonąć każdy wyraz, każde zdanie i każdą stronę tak, aby ich nie zapomnieć.
Autorka ma cudowny dar opisywania miejsc i postaci. Robi to nienachalnie, delikatnie i z wyczuciem, a mimo wszystko rozpościera przede mną obrazy pełne kolorów, życia i tak bardzo realne, że kiedy budzę się na drugi dzień, to nie wiem, czy to był sen, książka, czy może znam tych ludzi i te miejsca osobiście.
Ludzie wierzyli, że złoto Wenecji wytrysło z morskich głębin, które niczym szańce opasywały miasto, strzegąc jego skarbów.
Narratorką powieści jest Hila Campos, młoda Żydówka, która wraz z liczną rodziną mieszka i pracuje w weneckim getcie, gdzie w zamian za możliwość praktykowania swojej wiary, zmuszeni są do bezwzględnej wierności wobec Republiki. Rodzina Campos, po ucieczce z Hiszpanii, odnajduje w Wenecji spokój i względny dostatek, choć bez porównania z tym, jak im się żyło na Półwyspie Iberyjskim.
Ojcem Hili jest kupiec – Menachem Campos, człowiek mądry i opanowany, ale surowy i bardzo religijny, który po śmierci żony samotnie wychowuje swoje dzieci, ucząc ich dobroci i szacunku.
Hila szykuje się do zaślubin, a piękna, mądra i dobra bratowa spodziewa się dziecka. Kiedy ojciec wraz z synem wypływają na handlowym galeonie wspólnika do Stambułu, w domu rodziny Campos zaczynają się dziać rzeczy dziwne i złe. Pojawia się tajemniczy Falasz, młodszy syn trwoni rodzinne pieniądze i nie przestrzega panujących w domu zasad, a poród upragnionego dziecka Rubena i Chai zmienia wszystko.
Hila, musi przejąć nad wszystkim kontrolę. Robi co może, aby utrzymać ład i porządek i aby rodzina wciąż była jednością. Nie wszystko jednak zależy od niej, a obcy ludzie bywają bezwzględni i okrutni. Tym bardziej, kiedy górę biorą zabobony. Splot niefortunnych zdarzeń sprawia, że rodzina Campos musi opuścić Wenecję i szukać schronienia w miejscu, które byłoby dla nich bezpieczne i przyjazne. Przez Wiedeń i Kraków docierają do Zamościa.
Chaja opadała z sił, a ból wstrząsający jej umęczonym ciałem był już nie do zniesienia. Nie krzyczała; rzęziła ochryple głosem, w którym zgroza górowała nad błaganiem o zmiłowanie, aż raptem straciła przytomność, więc Ruta przytknęła jej do nosa chusteczkę nasączoną octem, aby ją ocucić. Ale w chwili, gdy Chaja otworzyła oczy, spomiędzy jej ud popłynęła krew.
Księga życia Hili Campos, to porywająca dwutomowa opowieść o burzliwych dziejach sefardyjskich Żydów, wygnanych w 1492 roku z Hiszpanii edyktem króla Ferdynanda i królowej Izabeli. Pragnienie znalezienia nowej ojczyzny wiedzie Camposów do Wenecji i Zamościa, a ich niekończącej się wędrówce przyświeca idea citta ideale – miasta idealnego.
Autorka wykonała kawał dobrej roboty, dając światu powieść niepowtarzalną i wyjątkową, łamiąc tym samym stereotyp, że w Polsce rządzi kryminał.
Nie bogactwa i nie światynie stanowią o charakterze miasta, lecz nacechowany prawdą i wielkością duch jego obywateli.
Choć historia jest trudna i w dużej mierze smutna, to jednak jest to zdecydowanie najpiękniejsza powieść, jaką w życiu czytałem. Hila jest tak śliczna i urocza, tak dobra i mądra, że w połowie pierwszego tomu byłem w niej zakochany. A akcja powieści toczy się w dwóch najpiękniejszych miastach Europy, które są memu sercu najbliższe. Wenecję odwiedzam zawsze, kiedy tylko mam na to czas, a w Zamościu przecież się urodziłem. Pewnie dlatego też chłonę tę powieść z taką ciekawością. Nie umniejsza to jednak talentu literackiego Autorki, przed którą chylę czoła i podziwiam za dar, jaki posiada. Życzyłbym sobie, aby moje książki były tak pięknie napisane, jak książki Agnieszki Wojdowicz.
Z niecierpliwością czekam na drugi tom, a Wam polecam tę powieść bardzo gorąco.
Szkoda, że nasza skala ocen kończy się na 10, bo z chęcią dalibyśmy jej znacznie wyższą notę.
AGNIESZKA WOJDOWICZ - pisarka, filolożka polska, autorka serii fantasy dla młodzieży Strażnicy Nirgali oraz trylogii historyczno-obyczjowej dla dorosłych Niepokorne. Interesuje się kulturą i dziedzictwem polskich Żydów, a także dawną i współczesną sztuką użytkową.
Do powstania Córki Głosu oraz Morza Trzcin, dwóch tomów Księgi życia Hili Campos, przyczyniła się galeria Paradisus Iudaeorum, w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. To właśnie tam, podczas rocznych warsztatów poświęconych tysiącletniej obecności Żydów w Polsce, pisarka poznała losy zamojskich Sefardyjczyków.
TYTUŁ: Córka Głosu. Księga życia Hili Campos, część 1.
AUTOR: Agnieszka Wojdowicz
WYDAWNICTWO: NASZA KSIEGARNIA
PREMIERA: luty 2018
WYDANIE: pierwsze
OKŁADKA: miękka
LICZBA STRON: 416
FORMAT: 135 x 204
ISBN: 978-83-10-13210-9
OCENA: 10+/10